نماز بهترين وسيله صبرو استقامت/ اقسام سه گانه صبر در طاعت خدا

به گزارش خبرگزاری مهر، انسان به تنهايي نمي تواند از عهده مشكلات و حوادث بر آيد و ناچار است كه از چيزي مدد و استعانت جويد و آن هم مددكاري جز خدا نيست. بنابر اين مدد و كمك در برابر مشكلات عبارت است از ثبات و مقاومت و اتصال و توجه به ذات پروردگار،و اين همان صبر نماز است. خداوند هم در آیه 153 سوره بقره می فرماید: يا ايها الذين آمنوا استعينوا بالصبر و الصلوه ان الله مع الصابرين؛ اي افراد با ايمان از صبر و استقامت و از نماز در برابر حوادث سخت زندگي كمك بگيريد زيرا خداوند با صابران است.

در حقيقت صبر و نماز بهترين وسيله براي مقابله با مشکلات است، زيرا صبر و شكيبايي هر مشكل عظيمي را كوچك مي سازد و توجه به خدا و پناه بردن به او روح ايمان را در انسان بيدار مي كند و او را متوجه مي سازد كه تكيه گاهي مستحکم دارد و قرآن كريم نیز این دو نيرو را بيان مي كند: واستعينوا بالصبر و الصلوه....از صبر و نماز ياري جوييد.

اين آيه يكي از فوايد نماز را بازگو مي كند كه به نمازگزار نيرو و استقامت در برابر سختي و مشكلات مي دهد. نماز بهترين و سيله استعانت و كمك خواهي از پيشگاه الهي است كه به وسيله آن استمداد مي نماييم.

از طريق نماز انبيا و ائمه(ع) و اوليا مشكلات خود را بر طرف مي كردند،پيامبرگرامي اسلام هر گاه با امر مشكلي رو به رو مي شد و باعث هم و غم وي مي گرديد، از نماز و روزه مدد مي گرفت.

از امام صادق(ع) نقل شده که مي فرمايد: هنگامي كه با غمي از غمهاي دنيا روبه رو شديد، وضو بگيريد و به مسجد رفته، نماز بخوانيد و در حال نماز دعا كنيد، زيرا خداوند دستور داه كه واستعينوا بالصبرو الصلوه...از نماز و صبراستعانت بجوييد. بديهي است توجه به نماز و راز و نياز با پروردگار، نيروي معنوي تازه اي در انسان ايجاد خواهد كرد، و او را در مقابله با مشكلات نيرو مي بخشد.

اقسام صبر

صبربر سه قسم است: صبر بر مصيبت، صبر بر طاعت و صبر براي گذشتن از معصيت و گناه.

انسان وقتي مي خواهد بندگي خدا را گردن نهد و بعد از نهادن طوق بندگي او، مي خواهد طاعاتي را كه مولايش از او خواسته است انجام دهد. اين دو مساله يعني قبول بندگي و اطاعت نمودن از مولي موانع و مشكلات فراواني دارد كه بايد از سيل موانع گذر كرده و به آن دودست يابد. انسان بايد در سه مرحله و سه هنگام صبر كند،تا بتواند مطيع مولي گردد آن سه زمان عبارتنداز صبر بر طاعت قبل از طاعت، صبر بر طاعت در هنگام طاعت و صبرطاعت بعد از انجام طاعت.

قبل از اين كه آدمي طاعاتي از طاعات را آغاز نمايد، با موانعي و مشكلاتي دست به گريبان است، از قبيل كبر، كسالت، بخل، حسد، ريا و ...كه از صفات كفار و منافقان است و ضد آنها تواضع، شادابي، انفاق، اخلاق و...است كه از صفات مومنان و تقوا پيشگان مي باشد كه با سوار شدن به مركب صبربه آن صفات دست يافتند.

بعد از اين كه انسان موانع قبل از طاعت را با سوار شدن به مركب صبر پشت سر گذاشت و از آن موانع جان سالم به در برد و طاعت را شروع نمود، در اين هنگام نيز موانعي سر راهش قيام كرده و مي خواهند كه اين مطيع را از طاعتش منع كنند. يكي از چيزهايي كه در هنگام طاعت مانع از به جا آوردن طاعت با ارزش و مفيد مي گردد، غفلت از خدا است. در هنگام طاعت فرد مطيع بايد مهار نفس سركش را به دست بگيرد و فكر خود را از تفكر در امور دنيوي باز دارد و قلبش را متوجه خدا نمايد كه اين كاري است بسيار مشكل،كه جز با دل كندن از دنيا و آنچه كه در اوست ميسر نخواهد بود.

انسان بعد از به پايان رسانيدن طاعت و عبادت نياز مبرم و شديد به صبر دارد و صبر در اين زمان نيز از نظر سختي به نظر نمي رسد كه كمتر باشد از صبر قبل از طاعت و صبر در حين طاعت توانسته با صبري زياد بر موانع فايق آيد و طاعاتي را با اخلاص تمام به جاي آورد. اين انسان هنوز به مقصد نرسيده و بايد با صبري زياد به عمل خود بقا ببخشد چون امكان دارد انگيزه نفساني او عواملي را براي نفسش حاصل نمايد كه آن عوامل مانند صاعقه اي طاعتش را ويران مي نمايد و چون آتشي عبادت او را مي سوزاند و بعد از ويران گشتن طاعت نه تنها طاعتش مفيد به حالش نخواهد گشت، بلكه به خاطر همين طاعت عقوبت هايي را نيز باي تحمل نمايد.

با اين بيان، اگر فردي قبل از طاعت صبر نمود و در هنگام نيت خودش را مخلص گرداند و در حين طاعت نيز طريق صبر را پيشه خود ساخت، اين فرد كارش تمام نشده، بلكه احتياج به صبري دارد كه بتواند با آن به عمل خود بقا ببخشد وآن طاعت را به همان حال نگه دارد كه اين واقعا از مشكلات بوده و از انجام طاعت نيز به مراتب سخت تر و مشكل تر خواهد بود كه امام صادق عليه السلام مي فرمايد: پايداري بر عمل تا اين كه خالص بماند،سخت تر ازخود عمل است.

يكي از عواملي كه سبب تخريب اعمال و طاعات گشته و آن را حبط مي نمايد، عجب و خود بزرگ بيني است. امام سجاد(ع) در صحيفه سجاديه مي فرمايد: خدايا مرا به بندگي خود رام ساز و عبادتم را به خودپسندي تباه مگردان و خير و نيكي براي مردم را به دست من روان ساز و آن نيكي را با منت نهادن باطل و نابود مفرما.